Таъсирии манфии шабакаҳои иҷтимоӣ ба психологияи ҷавонон
Мо дар асри бисту як- асри технологияи компютерӣ ва инноватсия зиндагӣ мекунем. Имрӯзҳо ҷавонон вақти худро бештар ба истифодаи интернет мегузаронанд, ки ҳам паҳлуи мусбӣ ва ҳам паҳлуи манфӣ дорад.
Яке аз воситаҳои интернет ин шабакаи иҷтимоӣ аст. Маҳз шабакаи иҷтимоӣ ҷалбкунандаи асосӣ аст, ки ба далели он бисёр наврасон соатҳо дар назди компютер ё телефон нишастаанд. Аллакай дар синни хурдсолӣ наврасон ба шабакаҳои иҷтимоӣ вобастагӣ доранд. Аз синни сесолагӣ кӯдакон метавонанд мустақилона компютерро ба кор дароранд ва бозиҳои дӯстдоштаи худро бозӣ кунанд ва дар синни ҳафтсолагӣ бисёриҳо аллакай дар шабакаҳои иҷтимоӣ сабти ном шудаанд. Имрӯз фарзандони мо вақти бештарро дар интернет мегузаронанд. Бисёре аз кӯдакон вақти холии худро барои бозиҳои онлайнӣ дар интернет сарф мекунанд. Тадқиқоти охирин нишон медиҳад, ки бозиҳои видеоӣ метавонанд барои кӯдакон бад бошанд. Аввалан, кӯдакон метавонанд бисёр бозиҳои онлайниро ройгон зеркашӣ кунанд. Онҳо ба пул ниёз надоранд, аз ин рӯ, аз волидонашон талаб намекунанд. Ин маънои онро дорад, ки волидони онҳо аксар вақт намедонанд, ки онҳо чӣ бозӣ мекунанд. Кӯдакон метавонанд бозиҳои зӯроварӣ ё даҳшатоварро бозӣ кунанд. Ғайр аз он, бисёре аз кӯдакон вақти зиёдро барои бозӣ дар компютер сарф мекунанд. Ин метавонад боиси мушкилоти саломатӣ гардад - кӯдаконе, ки вақти зиёдро дар компютер мегузаронанд, метавонанд вазни зиёдатӣ пайдо кунанд. Инчунин, агар кӯдакон ба ҷои иҷрои вазифаи хонагӣ дар назди компютер аз ҳад зиёд вақт гузаронанд, онҳо метавонанд дар мактаб мушкилот дошта бошанд ва онҳо метавонанд баҳои бад гиранд. Бозиҳои видеоӣ инчунин метавонанд ба малакаҳои иҷтимоии кӯдакон таъсир расонанд. Бозӣ ва кор бо дӯстон барои кӯдакон хеле муҳим аст. Он ба онҳо таълим медиҳад, ки чӣ тавр бо одамони дигар сӯҳбат кунанд. Агар кӯдакон вақти зиёдро барои бозӣ дар интернет сарф кунанд, онҳо бо дӯстони худ бозӣ карданро ёд намегиранд.
Ман бовар дорам, ки наврас ва шабакаи иҷтимоӣ яке аз мавзӯъҳои доғи замони мост. Вақтҳои охир дар ВАО бештар маълумот пайдо мешавад, ки шабакаҳои иҷтимоӣ ба саломатии ҷавонон ва психологияи онҳо зараровар буда, насли муосирро хира мекунад. Олимони саршиноси соҳаи равоншиносӣ ва нейрофизиология таъсири манфии шабакаҳои иҷтимоӣ ба шуури одамонро изҳор кардаанд, ки тибқи маълумоти онҳо наврасон ҳангоми муошират дар шабакаҳои иҷтимоӣ ба таъсири манфӣ дучор мешаванд. Аввалан ҷавонон вобастаи шабакаҳои иҷтимоӣ мешаванд.
Ҳангоми ворид шудан ба шабакаҳои иҷтимоӣ онҳоэҳсостҳои гуногунро қабул мекунанд. Ҷавононҳар боре, ки зери аксашондар шабакаҳои иҷтимоӣ шарҳҳо мехонд ва инчуниндар расмҳояшон тугмачаиписанд аст яъне ки лайкрро мегиранд. Хоҳиши қабули чунин эҳсосот дубора мешаванд ва онҳо ба шабакаҳои иҷтимоӣ дубора дохил мешаванд. Ҳангоми нагирифтани чунин эҳсости дубора онҳо асабонӣ шуда, ба психологияи рӯҳи худ таъсири манфӣ мерасонанд ва ин боиси косташаваи майнаи сарӣ онҳо оварда мерасонд.
Таъсири шабакаҳои иҷтимоӣ ба шахсияти ҷавонони муосирро ба таври дақиқ арзёбӣ кардан ғайриимкон аст. Бешубҳа, шабакаҳои иҷтимоӣ як дастоварди бузурги технологӣ мебошанд, ки имкониятҳои зиёдеро ваъда медиҳанд: шумо метавонед бо дӯстони тамоми сайёра ба осонӣ муошират кунед, шиносҳои нав пайдо кунед.
Ин маънои онро надорад, ки шабакаҳои иҷтимоӣ ҳама дар бораи зарар аст. Бо муносибати дуруст ва боинтизом ба ин мӯъҷизаи технологияи Интернет, шумо метавонед каме фоида ба даст оред ва ҳаёти худро осонтар кунед. Дар хотир бояд дошт, ки ҳама гуна доруворӣ дар сурати аз ҳад зиёд гирифтан заҳролуд шуданаш мумкин аст. Аз ин рӯ, мо бояд аз шабакаҳои иҷтимоӣ танҳо беҳтарин чизҳоро гирифтанро ёд гирем ва сари вақт тугмаи «Хуруҷ»- ро пахш карда тавонем.
Рашидова Д.А., н.и.ф., дотсенти кафедраи забони англисии факултети забонҳои шарқ и ДДХ ба номи академик Б.Ғафуров